Geschiedenis
Hoe het allemaal begon.
Het kamerkoor Quadrofolia heeft z’n wortels op de Heulse Fatimaparochie. In 1961 startte Willy Delrue een (klein) mannenkoor dat op zon- en feestdagen de eucharistievieringen opluisterde in de kerk van O.L.Vrouw van Fatima.
Tien jaar later, in 1971 nam Laurent Lesage het roer over. Het Fatimakoor werd prompt een gemengd koor, het repertoire werd uitgebreid met profane muziek en het koor gaf geregeld zeer gewaardeerde kerst- en passieconcerten in de wijde regio.
Kwaliteit troef
Het niveau bleef groeien en tijdens de laatste twee West-Vlaamse koortornooien behaalde het Fatimakoor dan ook telkens een eerste prijs in eerste categorie. Laurent Lesage dirigeerde het koor 20 jaar en werd in 1991 opgevolgd door z’n zoon Bart Lesage.
Het koor ging op z’n elan verder, won in 1994 De Gouden Ster op de koorwedstrijd in Lommel (categorie gevorderde koren), kaapte een tweede prijs weg in Val-Meer (Mgr. Kerkhofsprijs, editie 1996) en ging steeds weer op zoek naar originele en avontuurlijke thema’s voor een concert.
Fatima wordt Quadrofolia
Een van die projecten, in samenwerking met 3 andere koren, kreeg als titel “Quadrofolia” en zorgde voor een verrassende mix van originaliteit, creativiteit én muzikale kwaliteit. Toen het koor in1998 een nieuwe naam zocht, hoefden de leden dan ook niet lang na te denken.
Goeie dagen, kwaaie dagen
Tussen 1999 en 2005 kende Quadrofolia wat woeligere tijden. Bart Lesage besloot om ermee op te houden, dirigenten kwamen en gingen, tot Hilde Beernaert, zelf koorlid, het heft in handen nam. Samen met de toenmalige voorzitter Dirk Thys zorgden ze weer voor de nodige stabiliteit. In 2004 kreeg Quadrofolia alweer met tegenslag te kampen, toen ook Hilde Beernaert noodgedwongen met dirigeren moest stoppen. Bart Lesage werd opnieuw gepolst en hapte toe.
Nieuw elan
Quadrofolia heeft ondertussen duidelijk z’n derde adem gevonden. Het koor telt momenteel 30 enthousiaste leden en zet elk jaar een origineel concert op het programma. In 2005 gingen ze de amoureuze toer op tijdens een valentijnsconcert. In 2006 presenteerden ze samen met het gregoriaans koor Laudate Dominum uit Kortrijk het programma “LUX”, een beeldrijke mijmering tussen duisternis en licht. In 2007 konden de koorliefhebbers aanschuiven aan een rijk gevuld muzikaal banket. Op uitnodiging van het Heulse Davidsfonds stelde Quadrofolia in 2008 ACROSS voor, een eigentijds passieconcert waaraan harpiste Sarah Verrue en djembéspeler Pedro Mvunzi hun medewerking verleenden. In januari 2010 trakteerde het koor met het nieuwjaarsconcert M’AMUSE, een programma vol koorklassiekers. En in december – het was lang geleden – zong Quadrofolia 2 kerstconcerten, in Gullegem en in St.-Jans-Molenbeek.
Quadrofolia wordt 50
2011 stond helemaal in het teken van het gouden jubileum. Quadrofolia werd 50 en dat mocht best gevierd worden, vonden we. In april waagde het koor zich samen met Triene Wup, het toneelgezelschap uit Sente, aan een heuse muziektheaterproductie: Orfee, de parel uit de zee. Als dolende zielen waarden Quadrofolianen rond in een duistere onderwereld, benieuwd of Orfee zijn liefje Euridice weer mee mocht nemen naar de bovenwereld. En het werd een ‘hels’ avontuur. Zonder partituur, zonder dirigent, dansend, zingend en acterend, Quadrofoliaans, kortom, ten voeten uit.
Ondertussen werd tijd noch moeite gespaard om alle oud-Fatimakoorleden en oud-Quadrofolianen op te sporen en uit te nodigen op een feestelijke jubileumreceptie op 13 november in het OC De Vonke. Affiches, krantenknipsels, foto’s en dia’s werden van onder het stof van een halve eeuw gehaald en verzameld in een indrukwekkende overzichtstentoonstelling. De respons was overweldigend, het weerzien ontzettend hartelijk. Iedereen zag, hoorde én proefde dat het goed was.
En om het jubileumjaar in alle schoonheid af te sluiten, zingen we op 26 december in de Heulse Sint-Eutropiuskerk, samen kerst. Het Davidsfonds organiseert voor de tweede keer “U zijt wellekome”, een onvervalste zangstonde met niks anders dan Vlaamse kerstliederen op het programma.
Wordt vervolgd
En meteen borrelden nieuwe plannen op voor een originele productie: Zigane. Het lied ‘Turot eszik a cigany’ van Zoltan Kodaly – voor ingewijden ooit het ‘kenwijsje’ van het radioprogramma ‘Het Koorleven in Vlaanderen’ – vond dirigent Bart Lesage zo aanstekelijk dat het er maar eens van moest komen: een programma met warmbloedige zigeunerliederen.
Voorwaar uitdagend, op alle vlakken. En niet het minst voor de zangers. De liederen van Kodaly, Budai, Dvorak, Bardos en Schumann zijn stuk voor stuk immers technisch heel veeleisend. Aangevuurd door pianiste Joke Wyseur én het zigeunerensemble ‘Puszta’ stond De Vonke op 21 oktober 2012 dan ook in geen tijd in lichterlaaie.
En het publiek liet zijn goedkeuring uitbundig blijken. Dat verdiende een extraatje, vonden we. Alle aanwezigen werden na afloop getrakteerd op een stevige portie pittige én huisbereide goulash.
Ten dans
Begin 2014 viel een uitnodiging van Gastoldi in de bus van Quadrofolia ;-). Op ons repertoire staat ondertussen behoorlijk wat renaissancemuziek, inclusief een paar Balletti a cinque voci van diezelfde Gastoldi. ‘Om te zingen, te spelen én te dansen’, gaf hij toen in 1591 aan de uitvoerders mee. Drie in één en de daad bij het woord. Voor de allereerste keer ging Quadrofolia scheep met een instrumentaal ensemble dat in het genre gepokt en gemazeld is: Ensemble Respiro uit Kortrijk. Gretig gingen we met de aanstekelijke falala’s aan de slag en brouwden een programma vol ‘Danseryen‘.
En om te dansen? We zochten inderdaad nog een dansgezelschap. Een dansgezelschap bovendien, dat zulke ‘danseryen’ volgens het historische boekje op de vloer kan uittekenen. Geen sinecure, want zulke gezelschappen zijn heel dun gezaaid. Capriool uit Gent werd gepolst, en hapte toe. Op 8 en 9 november 2014 werd er gezongen, gespeeld en gedanst dat het een aard had. Netjes in de pas en in de maat, zoals het hoort. Gastoldi zou best tevreden zijn geweest.
Sente-offensief
Op 14 november 2015 verleende Quadrofolia zijn medewerking aan het Sente-offensief, een oorlogsevocatie waarbij zowat de hele parochiegemeenschap van Sint-Katharina betrokken was. Wij zongen in de kerk van Sente, gehuld in witte gewaden terwijl oorlogsbeelden op onze ruggen geprojecteerd werden. Een heel originele vondst van regisseur Paul Loosveldt, die zijn effect op het publiek dan ook niet miste.
Louez le Dieu
Rond de ‘Messe brève No. 5’ van Charles Gounod weefden we in 2016 een programma met uitsluitend Franse koor- en orgelmuziek. Quadrofolia zong werk van Duruflé, Saint-Saëns, Fauré en Franck. En op het orgel vertolkte Dirk Blockeel composities van Chaumont, Titelouze, Dandrieu en Boëllman. Een concert voor fijnproevers, dat uitgevoerd werd op zondag 24 april in het unieke kader van de kerk van het O.L.Vrouwhospitaal in Kortrijk.
While the Moon…
De maankalender was formeel: op zondag 3 december 2018 scheen aan de nachtelijke hemel en boven De Vonke een volle maan.. Dé aanleiding om vocaal op zoek te gaan naar wat die maneschijn met zangers doet. En met het publiek.
We doken de nacht in en zongen over rusteloze zielen, die dwalen in de duisternis op zoek naar beschutting voor de nacht. We werden zowaar maanziek, sloegen wartaal uit en kregen apocalyptische visioenen over dronken duivels en huilende (weer)wolven. ‘Liedjes voor het slapengaan’, zo stond op het affiche. En dus wist pianiste Marie-Noelle Damien de luisteraars toch naar dromenland te voeren met werk van Debussy en Rachmaninoff. En regisseur Peter Lesage, die vatte de sfeer in zulke fabelachtige beelden dat hij iedereen heerlijk liet wegzinken in een zee van fonkelende sterren. Welterusten.
Goe Folk!
Aan volksliederen geen gebrek, natuurlijk. Ondertussen heeft Quadrofolia in die bijna 60 jaar een indrukwekkend repertoire bijeengezongen: tientallen Vlaamse volksliederen, een dozijn Engelse, Franse en Duitse, een handvol Italiaanse, … We waagden ons ooit aan Russische en Hongaarse. Hoogtijd, vonden we, om ook daarmee nog eens aan de slag te gaan. En het werd een avontuur dat ons nog lang zal heugen. We gingen scheep met volksmuziekgroep Ishtar en voeren langs de 7 wereldzeeën, op zoek naar volksliederen van nergens en van overal.
De buit lieten we horen op zondag 10 maart 2019 in een uitverkochte Troubadour in Bissegem. Het bleek alweer een voltreffer. De reacties achteraf logen er niet om.
Vincent Vergalle van Congé Payé, het muziek- en (straat)theaterburo, schreef het volgende:
“Ik heb alvast genoten van het optreden van Quadrofolia en Ishtar. Een mooi opgebouwd programma, mooi aan elkaar gepraat, het was weer een optreden zoals heel vaak bij jullie. Afgewerkt en met een verhaal. Van mijnentwege en zeker ook vanwege Ishtar complimenten voor het toonvaste en tempovaste koor. BRAVO!”
Michel Vangheluwe, muzikant en creatief brein van Ishtar, was al even enthousiast:
“Het genoegen was heel zeker wederzijds, we kijken terug op een heel gesmaakt, mooi, gevoelig, stijlvol muzikaal gebeuren.”
13 maart 2020
En toen werd alles stil. Covid 19, het vermaledijde virus, sloeg ons ook letterlijk met verstomming. Alles ging op slot. Samen zingen mocht niet meer. Onze koorplannen werden danig overhoop gehaald: Quadrofolia moest in quarantaine. Een opdoffer van jewelste, de moed zonk ons zowaar in de schoenen. En nu? Wachten, geduld oefenen, uitzweten? Hou je haaks en tot over een paar weken of maanden?
Niet, dus. Er wordt wel eens beweerd dat je pas echt weet wat je waard bent (en wat je aard is) als je geconfronteerd wordt met uitzonderlijke omstandigheden. ‘In every crisis there’s an opportunity’, moeten we gedacht hebben. Want, creatief als we zijn, bedachten we allerlei manieren om te blijven zingen, ook vanuit ons kot. Bleken we zelfs voldoende kennis en kunde en vooral heel veel enthousiasme in huis te hebben om viraal te gaan. Twee keer gingen we YouTube op, met ‘Your are the centre‘ en ‘Voices of Gratitude’. Geef toe: knap gedaan, toch?
Telkens het licht op groen ging, bliezen we verzamelen. In de grote zaal van OC De Vonke, minimum anderhalve meter van mekaar – netjes afgemeten -, met een mondmasker, met een faceshield, alles hebben we geprobeerd, zelfs buiten repeteren. Het geplande koffieconcert afgelast, een jaar later (!) opnieuw van dattum, al hebben we op de valreep toch Cecilia kunnen vieren op 21 november 2021. Boeken opnieuw dicht, het hield maar niet op.
SURPRISE! SURPRISE!
Ondertussen hadden we alweer een nieuwe datum geprikt voor een concert: zondag 22 mei 2022. Als we in februari opnieuw ongehinderd konden beginnen te repeteren, moest dat lukken. En dit keer was het lot onze plannen wél goedgezind. En het zou een concert in geschenkverpakking worden, waarmee we het publiek van de ene verrassing naar de andere zongen. We gingen aan de haal met Haydn, we fristen Bach, Mozart en Schubert vakkundig op – mocht wel eens na al die jaren – en gingen vocaal helemaal uit de bol met shanty’s als ‘A-Rovin’ en ‘The Wellerman’. Het Trio Ravissant – viool, accordeon en contrabas – zorgde voor de instrumentale intermezzo’s.
Hoe je het publiek ook op het einde van het concert nog kunt verrassen? Vraag dan of ze hun stoel even willen inspecteren. Vinden ze een sticker onderaan, dan hebben ze prijs. Letterlijk. Een twintigtal aanwezigen ging met een heus cadeau naar huis!
SILENCE MY SOUL
Dat zingen goed is voor lichaam en geest, dat kunnen Quadrofolianen – en alle andere koorzangers, uiteraard – alleen maar veelstemmig beamen. Je gaat bewuster ademen, je hartslag daalt, je bloeddruk verlaagt, de productie van serotonine krijgt een boost, … Je lichaam komt tot rust en tegelijk tankt je geest tonnen energie. Een golf van gelukzaligheid spoelt over je heen.
Zingen is zen.
Laat dat nu net het weldadige gevoel zijn dat mensen zeggen ook te ervaren als ze mediteren. Volgens doorgewinterde ervaringsdeskundigen is meditatie een huis met vele kamers, een hoogstpersoonlijk parcours dat je helemaal zelf kunt uitstippelen. En dat hoeft niet meteen gepaard te gaan met zweverige instructies of mystieke rituelen. Vonden we.
En dus waagden we ons op zondag 8 oktober (alweer) aan een experiment: een ‘spirituele’ koorervaring. Of hoe stemmen (en snaren) mensen kunnen raken tot in hun diepste binnenste. Hoe heilzaam uitgelezen koormuziek (van o.a. Rutter, Chilcott, Whitacre en Jenkins) kan zijn voor de geest. Een concert dat beleefd kon worden als een moment van verstilling. Als een zalving voor de ziel.